UDALATXA

Gure kronika:

Igandean, urriaren 28an, Udalatx mendia igo genuen. Udalatxa Elorrion dago (baina gu Arrasateko Udala auzunetik igon ginen), 1117 m-ko altuera du eta bereziki harriz osatuta dago. Bi tontor nagusi ditu, bat 200m altuagoa bestea baino. 800 metrotik gora elurra egin zuen eta punta elurrez estalita zegoen. Igotzea asko kostutu eta hotza egin arren, oso ondo pasatu genuen.

(Eguneko mendi taldea: 13 gazte+4 heldu. Martxa: ggb 4 ordukoa)

Beste informazio

Edozein aldetik begiratuta ere, profil ikusgarria dauka Udalatxek. Magalak, malkartsu

hedatu eta benetako harkaitz-gotorlekua suposatzen dute. Mendi-multzo alpino

handia balitz, serra itxurako profil luzatua dauka gertu dagoen Anbototik ikusita; aldiz

mendebaldeko bailaretatik, itxura zorrotz eta elegantea dauka.

Iparraldera beraz gailur nagusiena dago, eta bien tartean dagoen lepoan, 1570. urtean eraiki zen apaiz eremutarren antzinako monsategiaren hondarrak mantentzen dira.

Baita gailur nagusiaren inguruetan ere, euskal mitologiak Mariren gotorlekutzat

ematen duen kobazulo handi bat dago.

PANDERO IKASTAROA

 

PANDEROA IKASTAROA

 TOPAGUNEA :

Asteazkenero  2. PATIOan  ARETO NAGUSIAN

 ANIMA ZAITEZ!!!

UPO MENDIA

Pasa den urriak 21 hainbat ikastetxeko ikasleak Upo mendia igo genuen. 567 metrokko mendia da, helburu nahiko arraza gure lehenengo txangorako.

Goizeko 10:30 inguruan, 5 autobus beste ikasle, irakasle eta gurasoak igoera hasi genuen euripean. Lokatza eta euria ez ziren guretzat oztopo izan.

Jaitsieran zorteak irribarri egin zigun eta ez genuen euririk  izan.

Esperientzia honen ostean, hurrengo txangoa gogo handiz itxarongo dugu.

San Adrian bhi-ko Mendi  Taldea (SAMT)

Euria eta putzuak nonahi ¡!

AITOR ARANA

 Aitor Arana, 2012ko urriak 19an San Adrian Institutura etorri zen, 2DBHko ikasleei hitzaldi bat ematera “Urtegi misteriotsua” irakurritako liburuari buruz.

         Aitor Gipuzkoan, Legazpin, hain zuzen, jaio zen. Orain, 49 urte ditu eta  Azpeitian bizi da. Duela 27 urte ezkondu zen.

Bere ustez, 450 euskarazko idazletik, soilik, 12 idazle idazten bizi dira. Gainerakoek idazteaz gain beste lan bat daukate. Aitor, idazteaz bizitzen da.

 Aspalditik hasi zen idazten, hain zuzen ere, 17 urterekin eta 20 urterekin, berriz, liburuak idazten. Aitor hasi zen idazten arrazoi hauengatik: gauza asko euskaraz ez zeudelako eta berak irakurtzea gustukoa zuelako.

Aitorrek bere amari idazlea izan nahi zuela esan zionean, amak esan zion hobeto zela beste lan bat aukeratzea, baina Aitorrek idazlea izan nahi zuen eta orain konturatzen da idazlea izatea oso zaila dela.

Liburuak idazteaz gain, liburuak itzultzen ditu. Berak idatzitako lehenengo liburua “Azkorren Laguna” da eta gehiago saldu diren liburuak “Afrikako semea” eta “Amodioaren gazi – gozoak” dira. 17 urterekin Virginia Andrews idazlea gustuko zuen, 20 urterekin Virginia Woolf idazlea bere gustukoa zen, orain 49 urterekin ez daki zein idazle duen bere gustukoa.  Aitorren estiloan markatu zuena izan zen Virginia Andrewsek idatzitako “Ganbarako Loreak” liburua, berak 17 urte zituenean.

Mota guztietako liburuak idatzi ditu zeren eta txikitan oso irudimentsua baitzen. Adibidez: zientzia fikziozkoak, porno liburuak (hiru liburu idatzi ditu, garrantzitsua “Atarratzeko erregina” da),fantasiazkoak ….

“Urtegi misteriotsua” liburua egiteko gauza hauek inspiratu zitzaion: Gipuzkoan ikusi zuela aitonak adoptatu egiten zirela, Euskadin urtegi asko daudela eta koba zulo han egon zelako eta agertzen zen historia moduko ba eduki zuela.  Liburu honetako 15.000 ale baino gehiago saldu dira.

Orain Ibaizabalek esan zion bilduma idazteko, “A elkartea” izenekoa. Bilduma hau 4 liburukoa da eta abentura gaia nagusia da. Liburuak idazteko denbora gutxiago edo gehiago behar da, orrien arabera. 200 orrialdeko liburu bat idazteko 8 aste behar ditu eta 50-100 orrialdeko liburu bat idazteko soilik 2 aste edo hiru behar ditu.

Egunero, gauean, 10-11 ordutik goizaldeko 4 etara idazten du, gauean isiltasuna dagoelako. Pertsona bat liburudenda batera joaten bada eta Aitorrek idatzitako liburu bat erosten badu liburuaren prezioraren arabera dirua irabazten dute. Liburu saltzaileak eta liburuak garraiatzen dituenak %50 ematen dute, beste parte bat editorialentzako eta imprentarakokoak eta %10 idazlearentzat.

Liburuak idazteaz aparte, hitzaldiak ematen ditu, itzulpena egiten ditu (liburuekin baino diru gehiago irabazten du)…

100 liburu idatzi ditu baina haietatik 10 ez dira publikatu. Berari liburuak hitzultzea liburuak idaztea baino errezagoa da, historia ez daukazulako asmatu.

50-100 liburu itzuli ditu. Aitorrek 5 hizkuntza dakizki: euskera, esperanto, ingelesa, kaloera (higitoen hizkuntza), … Hauetatik, hiru ondo moldatzen da eta beste bi, soilik, defendatzeko. Euskarazko liburuak  beste hizkuntzetakoak baino gehiago itzuli ditu.

Nire iritzia Aitor Aranak emandako hitzaldiari buruz hau da, oso interesgarria iruditu zitzaidala, oso dibertigarria izan zela eta denbora oso azkar pasatu zitzaidala. 

MAITE L 2C

EZEKIEL

Idazlea: Jasone Osoro

Argitaletxea: Elkar

Azterketa eguna: Azaroak 19

"EZEKIEL" Ezekiel eleberriak errealitatea du aztergai. Protagonista hamalau urteko mutiko bat da etxean arreba eta amarekin bizi dena eta kalean koadrilakoekin lokalean dabilena. Euren artean oso ezberdinak diren lau lagun dira: Ezekiel, Leon, Etxe eta Ola. Inork ez dio neska bati musurik eman eta horren inguruan egingo duten apustua da biziko dituzten abenturen oinarria. Jasone  Osorok, idazleak, mendiko motorra eta lambrettaren metaforak erabili ditu: "Leon eta Ola ausartagoak dira, oztopoei aurre egiten diete eta ez dute beldurrik. Ezekiel eta Etxe, ordea, nahi eta ezin horretan gehiago mugitzen dira".

TURISMOA EGITEKO DEKALOGOA

1. Izan enpatia inguruarekin, hau da, bisitatuko dituzun tokietan jar zaitez pertsonen eta izaki bizidunen lekuan, zu hor zaudela eta, nola erantzungo duten hobeto ulertu ahal izateko. Janzkeran eta jendaurrean aritzeko moduan, bertako ohiturak errespetatu.
2. Ikusten duzunetik ikasi, egoera berriari egokitu ahal izateko. Bidaia ikasteko esperientziarik onena da, aprobetxatzen badakigu. Joango garen leku guztiek daukate beren historia, kultura eta balio natural eta propioak: turistek alderdi horiei buruzko informazioa izan beharko lukete, gure jarrerek eta jokabideek ez dezaten bertakoen arbuiorik eragin.
3. Zure presentziak eragin positiboa izan dezala. Inguruko produktu naturalak kontsumitzen badituzu, bertako gastronomiaren, artisautzaren, … onurak ezagutzeaz gain, familien ekonomiei eta benetako landa-turismoaren iraupenari laguntzen diezu, lurraren lanketa eta ingurumenaren zaintza bateratzeko moduan.
4. Zure estandarren arabera arraroak edo zentzugabeak izan daitezkeen egoeren aurrean pazientzia eta ulermena izan.
5. Bi aldeen duintasunaren garrantzia aitortu: bertakoena eta atzerritarrena.
6. Lagundu ekosistema naturalak babesten eta errespetatu bertako animaliak eta landaredia, ezer kutsatu gabe. Eremu natural babestuak balio ekologiko handia duten lekuak eta animaliak, horietako asko desagertzeko arriskuan, zaintzeko sortu ziren. Guztietan daude harrera- eta interpretazio-zentroak, eta bertan jaso dezakegu eremu horien garrantziaz jabetzeko eta bisitaldiaz are gehiago gozatzeko behar diren laguntza guztia.
7. Ez salerosi baimendu gabeko espezierik. Ez erosi CITES nazioarteko hitzarmenean fauna basatiko espezietzat zerrendatutako animaliarik oroigarri gisa.
8. Ez eraman, eraman behar ez duzuna. Hezi eta irakatsi, batik bat adingabeei, bidaiaria ez dela opari ibiltaria. Naturarekiko, pertsonekiko eta herriekiko, eta haien nortasunarekiko eta kultura- ondarearekiko errespetuan hezi umeak.
9. Arduraz erosi. Tokiko ekosistemei kalte egiten ez dieten eta debekatuta ez dauden produktuak soilik erosi. Tokiko artisautza bidezko salneurrian erostea bultzatu.
10. Paisaian eta ingurumenean inpaktua gutxitzeko neurriak hartu dituen establezimendu turistikoa aukeratu (arkitektura tradizionala, energia eta ura aurreztea, ostalarientzako garraio publikoa, etab.). Horri esker, halako ekimenak sustatzen lagunduko duzu.

                                                                                 Yaiza 2C

URA ZENTZUZ ERABILTZEKO DEKALOGOA

1.    Ura ezinbestekoa da bizitzarako eta kalitatean, aldiz, murritza; horregatik, zentzuz erabili.
2.     Dutxa erabili, beharrezkoa denean, eta ez ahaztu txorrota ixteaz.
3.   Txorrotek edo ur-hodiek jarioak badituzte, konpondu lehenbailehen.
4. Tenperatura kontrolatzeko aginte bakarreko txorrotak erabili.
5.  Plater-ikuzgailua eta garbigailua ondo bete martxan jarri aurretik.
6.  Platerak garbitzean ez utzi txorrota irekita.
7.  Erabili itzazu garbigarri ekologikoak. Ura errazago garbituko da araztegian.
8.   Komuneko andelean aurrezkailurik ez baduzu jar ezazu plastikozko botila andelean.
9.   Landareak gauez ureztatu.
10.     Etxeko txorrotetan atomizagailua ezarri.                                                        ANDER V 2C

 

EUSKARA IKASLEAREN DEKALOGOA

           

1.- Lehenik eta behin, ikas ezazu euskara benetan ikasi nahi duzulako  Ala ere, euskara ikasi beharra baduzu ikas ezazu euskaraz egin nahi duten pertsonekiko errespetu eta maitasunagatik.
2.- Hurbil zaitez euskararengana aurriritzirik gabe, euskara beste edozein hizkuntza bezain ikasgarria eta mintzagarria baita
3.- Eduki ezazu euskara  ezagutzeko jakinmina.Hala ez bada, euskara  aspergarria irudituko zaizu eta berehala gogaituko zara.
4.- Uste osoa izan ezazu zeure buruan eta sinets ezazu benetan euskara ikasteko gai zarela, hau da, lehenago edo beranduago  zureganatuko duzula asko kostatu arren .Uste oso honek indar handia    emango dizu unerik zailenetan.
5.- Gogoz ikas ezazu euskara.Gutxi jakin arren , baloratu dakizuna
6.-Bila itzazu lagunak euskaraz mintzatzeko, horrela bakarrik ikusiko baituzu aurrera egiten duzula.
7.- Ez ahaztu titulua lortu eta gero hasiko zarela benetan euskara ezagutzen.
8.- Sar zaitez beldurrik gabe euskararen munduan: literatura, kantak, bertsoak... eta ohartuko zara euskara esker onekoa dela.
9.- Saiatu zaitez euskara ahalik eta ondoen mintzatzen, baina ez euskaraz perfektuki mintzatzen, perfekzioa jainkoen kontua baita.
10.- Goza ezazu euskarak eta erdarak eskainiko dizuten askatasunaz.

                                                                                      JAIONE G 2A

KIROLARI BATEN DEKALOGOA

 KIROLARIAREN KONPROMISOAK

1.- Tratatu itzazu parte hartzaile guztiak zu tratatua izatea nahiko zenukeen bezala.
2.- Animatu itzazu zure taldekideak gauzak ateratzen ez zaizkienean. Ez ahaztu funtsezkoa zure taldekideekin batera kirola modu ludikoan egitea dela.
3.- Jokoaren arauak ikasi eta errespetatu, baita betearazteaz arduratzen diren pertsonak ere.
4.- Zure entrenatzailearen erabakiak errespetatu. Beste momentu batean erabakiaren arrazoiak azaldu ditzake. Gogoratu taldearen mesederako izango dela.
5.- Jokatu garbi. Ezbeharretatik (lesioak) ez dugu etekinik bilatu behar ezta kiroltasunik gabeko jokabideak (denbora galera, probokazioak, iruzurrak, zigorren eskaerak,…) erabili beharrik ere partidu bat irabazteko.
6.- Zure esku dagoen guztia egin ezazu kirol instalakuntzak eta materiala zaintzeko eta bere onean mantentzeko . Ez ditugu guk bakarrik erabiltzen.
7.- Egiazko garaipena entrenamendu eta partidu bakoitzean %100a ematean datza. Irabaztea edo galtzea kirolaren baitan dago.
8.- Zure aurkaria errespetatu ezazu zurea baino maila eskasagoa badu eta ospakizunak neurtu bere aurrean.
9.- Aurkariaren osasunagatik interesatu zaitez min eman badiozu eta eskatu barkamena beharrezkoa bada. Lesioaz jabetuz gero, jokoa gelditu eta epailea edo entrenatzailea ohartarazi.
10.- Taldekideak lasaitu eta barealdia berreskuratzeko esku hartu zelaian liskarrak sortzen badira.

                                                      IRATI G 2C

Auto-gidari zentzudunaren dekalogoa

1. Abiatzeko orduan: autoaren motorra inolako azeleraziorik gabe jar daiteke martxan. Gasolina erabiltzen duten motorrak berehala hasten dira lanean; diesela

erabiltzen dutenek, ordea, 5 segundo inguru behar izaten dituzte.

2. Lehen martxa: ibilgailua abian jartzen denean soilik erabili behar da, eta ahalik eta arinen bigarren martxa sartu (2 segundo pasa eta gero edo 6 metro ibili ondoren).

3. Martxak aldatzeko orduan: ahalik eta martxarik luzeenak erabili behar dira,erregai gutxiago kontsumitzen dutelako. Kontsumorik txikiena 60 eta 80 km/h abiaduren artean gertatzen da. 120 km/h-tik gora, erregai kontsumoa asko handitzen da. Gasolina-motorretan, 2000 eta 2500 rpm artean aldatu behar dira martxak. Diesel motorretan, ostera, 1500 eta 2000 rpm artean.

4. Ibiltzeko orduan, ahalik eta abiadurarik uniformeena eramatea da onena. Azelerazioak eta bat-bateko balaztatzeak saihestu behar dira, baita beharrezkoak ez diren martxa aldaketak ere.

5. Autoa lasai geldiarazten ahalegindu behar dugu, hau da, ahalik eta beranduen aldatu behar da martxa txikiago batera.  Onena, denbora nahikoarekin oina azelerazio pedaletik kentzea da. Hala eginez gero, autoa inertziaren indarrez ibiliko da gelditu nahi dugun lekuraino.

6. Geldialdia minutu bat baino luzeagoa bada, komenigarria da motorra itzaltzea.

7. Segurtasun distantzia: aurreko ibilgailuarekiko tarte egokia utziz gero, errazagoa da abiadura uniformean ibiltzea. Horrela, erregaiaren %10-15 aurreztuko dugu.

8. Aldapetan: aldapak jaistean, autoak duen inertziaren indarra aprobetxatu behar da. Martxak abiadura egokitzeko soilik aldatu behar dira. Aldapak igotzean, ostera, ahalik eta martxarik luzeena sartzen saiatu beharra dago. Martxak aldatzeko, ibilbide lauan baino gehiago handitu behar da motorraren biraketa abiadura.

9. Zirkulazio handia badago, hobe da astiro-astiro ibiltzea autoa gelditzea baino.

10. Gurpilak kontu handiz puztu behar dira. Aire gehiegi badute, finkotasuna galtzen da bihurguneetan. Aire gutxiegi badute, aldiz, erregai gehiago kontsumitzen da.

                                                      MAITE L 2C

Joko garbiaren dekalogoa

1. Eman animoak kirolari guztiei, gauzak txarto egiten dituztenean, eta txalotu joko ona, nork egin duen kontuan hartu gabe.
2. Ikasi eta errespetatu joko-arauak, baita arauak betearazten dituzten pertsonak ere: kirolean ezinbestekoak dira.
3. Errespetatu zure entrenatsailearen erabakiak, nahiz eta zure gustukoak ez izan: erabakiak hartzea da entrenatzailearen eginkizunetako bat. Geroago emango dizkizu arrazoiak.
4. Jokabide ustelak dira lesioen edo lesio larrien plantak egitea, edota zigorrak eskatzea partida bat irabazten saiatzeko.
5. Ez da beharrezkoa zoritxarreko egoerei (lesioak) probetxua ateratzea, kiroltasunik gabeko trikimailuak erabiltzea (denbora galtzea), edo inori irain egitea.
6. Ez onartu kiroltasunik gabeko jokabideak, ez parte-hartzaileenak, ez entrenatzaileenak, ez ikusleenak berenak.
7. Ez gutxietsi zure aurkaria, bere maila zurea baino txikiagoa bada; eta irabazten baduzu, ez egin gehiegizko ospakizunik bere aurrean: geroago ere izango duzu ospatzeko denbora. Eman animoak galdu duenari.
8. Zure aurkariari kalde edo minik eginez gero, itaundu berehala nola dagoen, eta eskatu barkamena. Era berean, lesiorik ikusten baduzu, gelditu jokoa, eta esaiozu arbitroari.
9. Zelaian eztabaidarik sortuz gero, ahalegindu zaitez alderdi biak adiskidetzen. Ez ezazu parte hartu eztabaidak biziagotzeko.
10. Eman parte-hartzaile guztiei zeuretzat nahi duzun tratua.

                                                                                        ANE MIREN 2C

Gizon eta emakumeen arteko berdintasunen dekalogoa

GIZON ETA EMAKUMEEN ARTEKO BERDINTASUNEN DEKALOGOA

1. Berdintasunean hezi. Sexuaren araberako desberdintasunak nabarmentzen dituzten ohiturak eta joerak gainditzen lagundu, tratu baztertzailea dakarten ohitura matxistak gaindituz.
2. Ez onartu pertsona bat emakumea delako, bizitzako esparru bakar batean ere gutxietsia izatea. Salatu emakumeen giza eskubideen urraketa.
3. Bizitza sozio-politiko, ekonomiko eta kulturaleko esparru guztietan, eta erabakitzeko maila guztietan, emakume eta gizonen parte-hartze berdina bultzatu, eskubide eta betebehar berdinekin.
4. Defendatu eta lan egin ezazu erakunde ofizial nahiz enpresa pribatuek etxeko bizitza, pertsonala eta lanekoa uztartua ahal izateko inplikatu eta behar diren neurri guztiak har ditzaten.
5. Etxeko lanak eta zaintza-lanak berdintasunean eta arduraz bana daitezen sustatu eta horretan parte hartu. Zeure etxean sustatu, eta izan zaitez eredu zeure inguruarentzat.
6. Gizartean parte hartu eta bultza itzazu genero-berdintasunaren aldeko ekimenak.
7. Bultza ezazu hizkera ez-sexista erabiltzea.
8. Zeure eta zuen etxekoen kontsumorako aukeratu eduki matxistarik ez duten filmak, serieak, ipuinak, liburuak etab.
9. Zeure etxeko eta laneko inguru hurbilean bultzatu sexu-berdintasunaren inguruko komunikazioa eta elkarrizketa.
10. Emakume guztientzako tratu- eta eskubide- berdintasuna exijitu. Eta ukatuak diren aldi oro, edo ukatu direla dakizun bakoitzean, salatu. Emakumeen desberdintasunaren eta tratu baztertzailea desagerraraztea hiritar guztion lana da (ez soilik emakumeena). Eta gizarte osoa suertatuko da irabazle.

                                                                                               IRENE S 2B

MUSEO BATEAN EGOTEKO DEKALOGOA

MUSEO BATEAN EGOTEKO DEKALOGOA

1.Adin gutxiko pertsonak heldu batekin egon behar dira.

2.Eramaten diren motxilak sarreran dauden takiletan gorde.Ez gara arduratuko galtzen diren objetuaz

3.Debekatuta dago korrika egitea ezta bultzatzea instalazio barruan.

4.Animali biziak agertzen direnean erakusketetan ez erabili argazki kamera ez urduritzeko.

5.Debekatuta dago zakarra botatzea edo zikintzea museoko instalazioak.

6.Ezin da kalte egin museoan.Egiten dutenak egindako kaltearen arabera ordainduko du.

7.Debekatuta dago erretzea, elikagaiak kontsumitzea ezta edatea.

8.Animaliak ezin dira sartu barruan, kanpoan utzi behar dira.

9.Salbuespenik gabe monitorea esten duenari adi egon.

10.Museoan sartzeko sarrera balio duena ordaindu behar da. 

                                                                                            UNAI B 2B